Widmo Jakuba Szeli...

[Tadeusz Borcz]

Kalendarium; fragmenty
Data: 18 lutego 1846 "Jednych powiązawszy jak snopy i na ziemię pokładłszy, cepami jak zboże młócili tak, że krew i wnętrzności podłogę i ściany owego miejsca zbryzgały. Dalej, w innym miejscu, uciąwszy obie nogi, kadłub ciała dla naigrawania pozostawili...Nie oszczędzono kościołów, z nich przy ołtarzu klęczących tak kapłanów jak ludzi świeckich szarpano, wyciągano, a wyciągnąwszy nogami kopano i za kościołem albo zabijano, albo okropnie i śmiertelnie raniono .
"Nędza galicyjska" Ale też położenie sprawców rzezi w 1846 r. - galicyjskich chłopów - było czymś, co bez żadnej przesady można porównać do położenia ubogiej ludności w najbiedniejszych krajach III Świata. Wyniszczająca pańszczyzna, wysokie podatki, prymitywny sposób uprawy roli, przeludnienie, powszechny analfabetyzm i ciemnota ...
Rzeź ; 18 II 1846 w powiecie tarnowskim rozpoczęła się rzeź. Przekonani o anty chłopskim charakterze planowanego powstania wieśniacy zaczęli napadać na dwory i w bestialski sposób mordować mieszkającą w nich szlachtę. W masakrach brały udział całe wsie. Biorący w nich udział chłopi byli do tego stopnia przekonani, że robią to, czego się od nich oczekuje, że na dowód swojej gorliwości zaczęli posyłać władzom obcięte głowy szlacheckich ofiar. Istnieją uzasadnione przypuszczenia, że w niektórych przypadkach płacono im za to solą. Niedługo później pogrom rozszerzył się na sąsiednie powiaty, obejmując całą zachodnią i środkową Galicję. Jego ofiarą padło ok. 470 dworów - co w niektórych okręgach stanowiło 90 %. Wyrzynano nie tylko szlachtę - w okolicy np. Bochni atakowano wszystkich bez wyjątku austriackich urzędników. W ciągu niecałych trzech tygodni zamordowanych zostało co najmniej 1100 - a może nawet 2000 osób.
Jakub Szela
Początkowo ruch chłopski miał charakter spontaniczny i żywiołowy. Jednak bardzo szybko na jego przywódcę wysunął się chłop ze wsi Smarzowa w powiecie jasielskim, Jakub Szela, który dzięki trwającemu ćwierć wieku kierowaniu oporem mieszkańców Smarzowej przeciwko nakładającym na nich uciążliwe pańszczyzny i zabierającym im grunty dziedzicom Boguszom, zyskał szeroką popularność w najbliższej okolicy. Stanąwszy na czele "rabacji" Szela nie tylko poprowadził chłopów przeciwko mieszczącym się w sąsiedztwie dworom, ale wysunął postulat całkowitej likwidacji "panów". Zalecał więc nie odrabianie pańszczyzny i podział ziemi folwarcznej. Podjął też próbę takiego zorganizowania wsi, by powrót dziedziców stał się niemożliwy.
Chłop zrobił swoje - chłop może odejść .....
Tam gdzie Państwo byli dobrzy dla poddanych, Panie uczyły chłopskie dzieci, to chłopi i służba nie pozwolili by chłopi z innych wsi palili dwory i mordowali ich Panów....
.........................................